مشاوره خانواده و زندگی

رفتار با فرزند نوجوان تکنیک های خاص خود را دارد، داشتن فرزند نوجوان می تواند یکی از دردسرهای عجیب و غریب در زندگی هر پدر و مادری باشد.

در دوره نوجوانی شما با فرزندی روبه رو هستید که تا چند روز پیش سر به راه و حرف شنوا بود ولی اکنون به فردی سرکش و گستاخ تبدیل شده است که انتظارات نابجایی دارد و امان تان را بریده است.

جالب است بدانید که این توصیف شکایت رایج بسیاری از پدر و مادر هاست و خبر از آن می دهد که دوران نوجوانی با ویژگی های مشخص می شود که نیاز به شناخت بیشتری دارند.

رفتار با فرزند نوجوان
به عنوان والدین بیش از هر چیز نیازمند آن هستید تا فرزند نوجوان تان را بیشتر بشناسید و بتوانید دنیا را از زوایه ی دید او مشاهده کنید.

استفاده از تکنیک های ارتباط با نوجوان به شما کمک می کند تا بتوانید ارتباط بهتری را شکل دهید و مدیریت رفتار با فرزند نوجوان را بیش از پیش به دست بگیرید.

۱‍. در ارتباط با نوجوان نیمه پر لیوان را ببینید.
این روزها بیشتر روابط والدین و نوجوانان تلاش برای تصحیح رفتارهای اشتباه نوجوان است. آن ها مدام توصیه می کنند نوجوانان شان بیشتر درس بخوانند یا تلاش می کنند عادت های به گمان خودشان اشتباه نوجوان ها را عوض کنند.

به زبان دیگر پدر و مادرها در ارتباط با نوجوان همیشه نیمه خالی لیوان را می بینند؛ مثلا شکست ها، نمرات بد، دوستان بد و بدرفتاری ها. در حالی که در کنار این موضوعات موفقیت ها و کارهای خوب نوجوان به راحتی نادیده گرفته می شود. دختربچه کارنامه اش را با کلی ذوق به مادر نشان می دهد و خوشحال است نمرات قابل قبول و خوبی دارد اما مادر به محض دیدن کارنامه به او می گوید« واقعا خجالت نکشیدی ادبیات به این آسانی نمره ات ۱۷ شده مگه از ریاضی سخت تر بود یادته شب امتحان چند بار گفتم برو بخون گفتی بلدم اگه بلد بودی که الان نمره ات باید ۲۰ می شد»

چنین بازخورد های نا مهربانانه ای می تواند همه ی تلاش او برای امتحانات را زیر سوال ببرد و باعث شود نوجوان احساس کند که «هیچ کس مرا درک نمی کند.»

۲. از من استفاده کنید.
پیام هایی که با کلمه ی «تو» شروع می شوند، می توانند نوجوان را سرکوب کنند.

تو باید خجالت بکشی، این کار را متوقف کن، باید بهتر درس بخوانی، تو باید بهتر از این باشی و…

این ها نمونه ای از جملاتی هستند که پیامی توام با سرکوب و آزار و اذیت در بر دارند و باعث می شوند تا فرزند تان هرگز به حرف شما گوش ندهد.

این پیام ها را متوقف کرده و تلاش کنید تا عبارات تان را با ضمیر «من» آغاز کنید.

به عنوان مثال «من از اینکه نتیجه ی مورد نظرت در امتحان را به دست نیاوردی ناراحت شدم و به این فکر می کنم که چه چیزی باعث شد تلاشت به نتیجه نرسد؟”

به کار بردن پیام «من» راه بهتری برای بیان موضوعات است.

در این پیام ها تمرکز روی شماست، نه نوجوان. با به کار بردن این مهارت دیگر به نوجوان تان برچسب نمی زنید و او را سرزنش نمی کنید.

به عنوان مثال: وقتی تو تلفن نمی کنی، «من» احساس بدی پیدا می کنم، چون نمی دانم کجا هستی.

۳. رفتار نوجوانان امروزی، قوانینی مشخص وضع کنید

بد دهنی و استفاده از الفاظ نامناسب یکی دیگر از مشخصه های نوجوانان است.

باتوجه به رفتار با فرزند نوجوان و نوع برخوردش قانون وضع کنید. به عنوان مثال ممکن است بگویید «در خانواده ما با دیگران با احترام صحبت می کنیم، ما به دیگران برچسب نمی زنیم و از الفاظ نامناسب استفاده نمی کنیم.» درگیر کردن فرزند در قانون گذاری سبب می شود تا در مواقعی که مورد نیاز است به او یادآوری کنید که خودش در قانون گذاری سهیم بوده است.

بر رفتار نوجوان خود و احساسی که در مورد آن دارید تمرکز کنید. از هرگونه اظهار نظر در مورد شخصیت فرزند خود بپرهیزید. به جای اینکه بگویید “تو خیلی بی ادبی” این جمله را امتحان کنید که ” وقتی با من اینطوری حرف می زنی ناراحت می شم” برخی مواقع نیز می توانید احساس خود را به صورت مستقیم بروز دهید «من الان از دست تو عصبانی هستم».

عواقب رفتارهای ناپسند را برایش مشخص کنید و آن ها را اجرا نمایید، اما مراقب باشید خیلی قانون نگذارید. بسیاری از مواقع می توانید برای بی احترامی ها یا استفاده از الفاظ نامناسب این عواقب را عملی کنید.

نکته بسیار مهم اینکه خود شما تلاش کنید تا به قوانین پایبند باشید.

۴. با صراحت تمام نه نگویید.

ممکن است یک نه محکم در ارتباط با کودک ۵ ساله تان خوب جواب دهد اما دنیای نوجوانان آن را بر نمی تابد.

مهم ترین عامل لجاجت نوجوان و تقویت انگیزه او در رسیدن به خواسته غیر منطقی، این است که حق انتخاب را از او بگیرید.

پس در برابر خواسته های غیرمنطقی نوجوان خود، بی درنگ «نه» نگویید.

بلکه با سردی بگویید؛ نظری ندارید و او خود باید انتخاب کند.

او بی درنگ می فهمد که با این خواسته اش موافق نیستید؛ ولی چون با صراحت مخالفت نکردید و حق انتخاب را به او دادید، به احتمال فراوان، همان چیزی را بر می گزیند که شما خواسته اید.

منبع:کانون مشاوران ایران-رفتار با فرزند نوجوان | ۱۱ تکنیک های ارتباط با نوجوان